Rola kontroli jakości przy produkcji detali z metalu

Charakterystyka użytkowa gotowego wyrobu jest uzależniona od zastosowanego materiału, a także od jakości przeprowadzonej obróbki. Przy elementach, które będą poddawane wysokim obciążeniom lub zostaną zamontowane w precyzyjnych mechanizmach, niezwykle ważna będzie właściwa kontrola jakości, która pozwoli na ustalenie, czy surowiec ma odpowiednie parametry, a obróbkę przeprowadzono należycie i zgodnie z oczekiwaniami. W przypadku stopów metali badany może być m.in. skład chemiczny, struktura wewnętrzna czy konkretne cechy takie, jak twardość. Jeżeli chodzi o jakość obróbki, to szczególne znaczenie ma poziom wykończenia powierzchni, a więc chropowatość oraz wielkość odchyłek, czyli tolerancja wymiarowa. Przyjrzyjmy się im bliżej.

Czym jest tolerancja wymiarowa?

Wymiary każdego detalu są ustalane z pewną założoną z góry dokładnością, która dopuszcza wahania w takim zakresie, jaki nie będzie miał wpływu na funkcjonowanie konkretnej części, o ile znajdzie się w ściśle określonym przedziale. Tolerancja wymiarowa zakłada, że mierzone wartości muszą się zawierać w jednym z 18 zakresów od IT1 do IT18. Wymiary mieszczące się w zakresach IT18–12 oznaczają tolerancję zgrubną, IT11–6 to dokładność wymagana przy pasowaniach w różnych konstrukcjach, a tolerancje poniżej IT5 są niezbędne przy detalach urządzeń pomiarowych.

Czym jest chropowatość?

Powierzchnia metalu na poziomie mikrostruktury nie jest gładka i jednolita, a składa się z szeregu nierównomierności. Miarą poziomu wykończenia są różnice, jakie występują między obszarami najbardziej odbiegającymi od średniej lub najmocniej odstającymi od wielkości założonych. Klasa chropowatości obejmuje 14 poziomów, które są określane dla ustalanych przez projektantów detalu parametrów Ra (wartości uśrednione) i Rz (odchylenia).

Czytaj dalej: Czym są sprawdziany produkcyjne?