Wyroby szklane to nie tylko tafle wykorzystywane do wytwarzania szyb używanych w budownictwie czy przemyśle samochodowym, ale także wielu rodzajów szkła użytkowego od szklanek przez probówki laboratoryjne aż po opakowania takie jak butelki i słoiki. Produkcja szkła użytkowego odbywa się metodami automatycznymi lub półautomatycznymi. Przygotowany zestaw szklarski po upłynnieniu jest wprowadzany do odpowiednio ukształtowanej formy szklarskiej. Przekonajmy się, jak są one zbudowane i sprawdźmy, w jaki sposób powstają.
Formy używane do produkcji szkła składają się zwykle z dwóch elementów – tzw. przedformy oraz formy właściwej. W pierwszej powstaje tzw. główka wyrobu, w drugiej otrzymuje on swój ostateczny kształt. Formy składają się z dwóch elementów, które po rozdzieleniu w płaszczyźnie pionowej umożliwiają wyjęcie wyrobu i jego ostudzenie. Budowa formy zależy od stosowanej technologii wytwarzania szkła – w niektórych przypadkach produkt może być formowany wyłączenie przez strumień powietrza wdmuchiwany do wnętrza (Blow), w innych również z użyciem wytłaczania (Press), podczas którego szkło jest dociskane specjalnym wytłocznikiem. Stosuje się też techniki mieszane (Blow & Press). Formy składają się z oddzielnej przedformy, formy nadającej kształt zewnętrzny oraz wytłocznika odpowiedzialnego za strukturę wewnętrzną, jak również pierścienia dociskowego. Jego rolą jest zamknięcie komory formowania.
Ze względu na wysoką temperaturę, do jakiej musi być rozgrzewana masa, formy wytwarza się z materiału, który w takich warunkach zapewni właściwą trwałość, możliwość odwzorowania szczegółów, a przy tym będzie odporny na deformacje i utlenianie. W większości przypadków formy powstają z żeliwa szarego, które jest pokrywane specjalnymi powłokami poprawiającymi zwilżalność powierzchni, tj. rozpływanie się po nich gorącej masy. Na ogół będą to warstwy chromu z dodatkiem aluminium albo węglików chromu bądź niklu. Pierwiastki te są także dodawane do samego żeliwa podobnie jak molibden. Geometria wyrobu powstaje za sprawą obróbki skrawaniem – głównie frezowania i wiercenia.
Czytaj dalej: Sposoby produkcji form odlewniczych do metali nieżelaznych